Założenia metodologiczne badań własnych

wzór pisania pracy licencjackiej

Założenia ogólne.

Według J. Pietera wszelkie badania stanowią ogół czynności – w obrębie pracy naukowej – od powzięcia i ustalenia problemu aż do opracowania materiałów naukowych włącznie.[1]

W niniejszej pracy badawczej posłużono się metodą badań weryfikacyjnych. Ten typ to próba sprawdzenia skutków zastosowanych rozwiązań, skutków działania jakiegoś układu, to także poszukiwanie cech, właściwości zdarzeń i procesów. Próba odpowiedzi na pytanie „jak”. Znany jest tylko przedmiot badań, natomiast poznajemy jego przebieg i skutki.[2]

Cel badań.

Celem badań jest to, do czego zmierzamy, co chcemy osiągnąć. Według W. Zaczyń- skiego cel badań, to określenie tego, do czego zmierza badacz, co pragnie osiągnąć w swoim badaniu.[3] B. Niemierko wyróżnia cele ogólne i cele operacyjne. Cele ogólne wskazują nam kierunek dążeń, z kolei szczegółowe stanowią opis wyników, które mogą być uzyskane. Opis ten powinien być na tyle dokładny, by umożliwić rozpoznanie czy cel został osiągnięty, a przynajmniej określenie sposobu dokonania operacji sprawdzenia wyników.[4]

Celem tej pracy było zgromadzenie informacji na temat funkcjonowania, a także efektów działania Północno – Wschodniego Stowarzyszenia Wspierania i Rozwoju Inicjatyw  „Dialog”.

Przedmiot badań.

Przedmiotem badań jest wszystko to, co badamy. Przedmiotem badań tej pracy jest   Północno – Wschodnie Stowarzyszenie Wspierania i Rozwoju Inicjatyw „Dialog” w Bartoszycach.

Problemy badawcze.

Zacznijmy od wyjaśnienia pojęcia problemu. Według Cz. Kupisiewicza jest to trudność o charakterze teoretycznym lub praktycznym, której przezwyciężenie wymaga aktywnej postawy ze strony ucznia i prowadzi do wzbogacenia posiadanej przez niego wiedzy.[5] S. Nowak uważa, że problem badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi dostarczyć powinno badanie.[6]

Źródłami problemów badawczych są m.in. osobiste preferencje badacza, potrzeby społeczne, znajomość aspektów naukowo – metodologicznych.

Ważną kwestią przy formułowaniu problemów badawczych są kryteria ich poprawności metodologicznej, takie jak:

• precyzyjność w sposobie formułowania;
• usytuowanie tych problemów na tle dotychczasowych osiągnięć naukowych;
• ich empiryczna sprawdzalność;
• użyteczność praktyczno – społeczna.[7]

Dla M. Łobockiego problemy badawcze to pytania, na które szukamy odpowiedzi na drodze badań naukowych.[8] Pytania te mogą dotyczyć cech przedmiotu, zjawiska, ich właściwości. Mają wówczas postać prostą, bo pytają o jedną cechę, o jedną właściwość przedmiotu. Mogą też być pytaniem  o rodzaj związków między cechami zjawiska, o rodzaj zależności między nimi i wówczas wyznaczają szerszy zakres poszukiwań.

Formułowanie problemów badawczych jest to z pozoru prosty zabieg werbalny, polegający na precyzyjnym rozbiciu tematu na pytania, problemy. Zabieg ten musi jednak spełnić kilka warunków, jeśli chcemy aby był prawidłowy.

Problemy te według T. Pilcha muszą:

• wyczerpywać zakres naszej niewiedzy, zawarty w temacie badań,
• zawierać wszystkie generalne zależności między zmiennymi,

• być rozstrzygalne empirycznie i zawierać w sobie wartości praktyczne.

Problemy badawcze stanowią podstawę do tworzenia hipotez.[9]

Hipotezą nazywa się wszelkie twierdzenia częściowo tylko uzasadnione, a także wszelkie domysły w postaci uogólnienia, osiągniętego na podstawie danych wyjściowych.[10]

Hipoteza powinna zawierać informację konkretną, wychodzącą poza proste stwierdzenia. Zdaniem H. Muszyńskiego hipotezy robocze stanowią stwierdzenia co do których istnieje pewne prawdopodobieństwo, że są właściwym rozwiązaniem poprzednio sformułowanych problemów badawczych. Są one, więc zawsze także założeniami badań, a więc nigdy końcowym ich rezultatem lub płynącymi z nich wnioskami.[11]

Według T. Pilcha do prawidłowego sformułowania hipotez niezbędne jest:

• posiadanie wiadomości o przedmiocie badań,

• znajomość badań i wyników badań podobnych lub zbliżonych zagadnień na innym terenie.

Hipoteza w dalszym toku postępowania badawczego może być udowodniona przez zebranie danych popierających wysuwaną zależność lub obalona przez brak takich danych czy uzyskanie danych świadczących o fałszywości założenia.[12]

Tok badań.

Biorąc pod uwagę następujące definicje i określenia sformułowałem poniższy tok badań.

Temat: „Opinie na temat efektywności działania stowarzyszenia „Dialog”. W opinii osób objętych jego działaniem.”

Cel: Zgromadzenie rzetelnych informacji na temat funkcjonowania, a także efektów działania Północno – Wschodniego Stowarzyszenia Wspierania i Rozwoju Inicjatyw  „Dialog”. Zebrane informacje posłużą do oceny dotychczasowej działalności Stowarzyszenia i będą podstawą do zwiększenia efektywności jego działania.

Problem główny: Jak badani oceniają działanie Stowarzyszenia „Dialog”.

Problemy szczegółowe:

1. Znajomość przez badanych podstawowych informacji o Stowarzyszeniu „Dialog”.
2. Opinie badanych na temat powodów dla, których młodzi ludzie angażują się w działania Stowarzyszenia „Dialog”.
3. Opinie badanych na temat wpływu Stowarzyszenia „Dialog” na aktywność młodych ludzi.
4. Czy Stowarzyszenie „Dialog” daje szanse do samorealizacji dla młodych ludzi w opinii osób badanych.
5. Jak badani oceniają prace lidera Stowarzyszenia.
6. Czego brakuje badanym w „Dialogu”.
7. Czy zdaniem badanych efekty działania Stowarzyszenia „Dialog” są widoczne.

HIPOTEZA: Stowarzyszenie „Dialog” w swoich działaniach, skutecznie zaspakaja potrzeby i zainteresowania młodych ludzi z Bartoszyc, przynależących do Stowarzyszenia.

Metody, techniki i narzędzia badań.

Aby prawidłowo przeprowadzić proces badawczy i zanalizować problemy postawione w pracy wykorzystałem:

• metodę sondażu diagnostycznego;
• techniki takie jak: ankieta i analiza dokumentów osobistych;

• narzędziem był kwestionariusz ankiety.

Metoda badań jest to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego.

Techniką badań zaś nazywać będziemy czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów.[13]

Natomiast narzędzie badawcze jest przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań.[14]

Metoda sondażu diagnostycznego jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach  wybranych  zbiorowości,  nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk i wszelkich innych zjawiskach instytucjonalnie nie zlokalizowanych – posiadających znaczenie wychowawcze – w oparciu o specjalnie dobraną grupę reprezentującą populację generalną, w której badane zjawisko występuje.[15]

Ankieta jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnianiu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub częściej bez obecności ankietera. Pytania ankiety są zawsze konkretne, ścisłe i jedno problemowe. Najczęściej też pytania są zamknięte i zaopatrzone w tak zwaną kafeterię, czyli zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi.[16]

Wykorzystałem ankietę jako najbardziej odpowiednią technikę prowadzenia badań, gdyż pozwoliła mi ona na przedstawienie najbardziej pełnego obrazu działalności Stowarzyszenia „Dialog” w Bartoszycach.

Kwestionariusz ankiety składa się z 45 pytań, z czego 13 są to pytania zamknięte typu „TAK – NIE”, 16 to pytania otwarte, 11 posiada kafeterię koniunktywną (pozwala ona na wybranie kilku możliwych odpowiedzi), a 5 kafeterię półotwartą.

Teren badań i grupa badawcza.

Terenem badań jest objęte miasto Bartoszyce znajdujące się w województwie warmińsko – mazurskim. Natomiast próba badawcza obejmuje 40 osób. Jej wybór spowodowany jest moim subiektywnym osądem stowarzyszenia. Są to ludzie, którzy pełnili w nim różne role, bądź aktywnie uczestniczyli w realizacji inicjatyw Stowarzyszenia, a także osoby korzystające z Otwartego Miejsca Spotkań Młodzieży. Dzięki czemu w pełni będę mógł nakreślić charakter jego działalności.

Czas badań.

Badania zostały przeprowadzone w kwietniu 2013 roku.

—

[1] J. Pieter, 1967,Ogólna metodologia pracy naukowej, s. 159.

[2] T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1998, s.20.

[3] W. Zaczyński, Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1968, s.25.

[4] B. Niemierko, Cele kształcenia, Warszawa 1992, s.13.

[5] Cz. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1980, s.122.

[6] S. Nowak, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970, s.214.

[7] M. Łobocki, Metodologia badań pedagogicznych, Warszawa 1982, s.69.

[8] Ibidem, s.74.

[9] T. Pilch, op.cit., s.24-25.

[10]  Ibidem., s.26-27.

[11] H. Muszyński, Wstęp do metodologii, Warszawa 1970, s.189.

[12] T. Pilch, op.cit., s.27.

[13] Ibidem., s.42.

[14] Ibidem., s.42.

[15] Ibidem, s.50-51.

[16] Ibidem., s.86-87.